Alt ekstremite serbest bölümünün kemikleri
•Femur (uyluk kemiği)
Femur, iskeletin en uzun, en güçlü ve en ağır kemiğidir. Femurun üst ucu os coxa ile eklemleşir. Alt ucu tibia ve patella ile eklemleşir. Uyluk kemiğinin üst ucunda bulunan Caput femoris, os coxa’nın acetabulum’una oturarak articulatio coxae’yı oluşturur.
Caput femoris + acetsbulum = art. Coxae)
Caput femorisi gövdeye bağlayan yapı collum femoristir. Femurun gövdesine ise corpus femoris denilmektedir.
Femurun distalinde bulunan çıkıntılardan medialde bulunana condylus medialis lateralis bulunana condylus lateralis denilir. Bu iki condyl tibia ve fibula ile birlikte art. Genu yu yani diz eklemini oluştururlar.
trochaner major lateralde ve daha büyük olan çıkıntıdır ,uyluğun dış rotator kasları buraya tutunur.
Fossa trochanterica, trochanter major’un iç yüzünde görülen çukurdur m.obturatorius externus buraya insersiyo yapar.
Trochaner minor ise medialdeki çıkıntıdır. Burada m.iliopsoas sonlanır (uyluğun en kuvvetli fleksör kası),
Femurun arka tarafında bulunan crista intertrochanterica ve bunun üstünde bulunan tüberculum quadratumu görmekteyiz.
Femur gövdesinde gluteus maksimus kasının büyük bölümünün insersiyo yaptığı nokta tuberositas gluteadır.
Linea aspera, femurun orta üçte birinde, medial ve lateral bir dudak şeklinde gözlenen longitudinal bir çıkıntıdır. Bu çıkıntı condylus lateralise doğru linea supracondylaris lateralis ve condylus medialise doğru linea supracomdylaris medialis adında iki çıkıntı olarak uzanır
Femur’un alt ucunda condylus lateralis ve condylus medialis vardır. Fossa intercondylaris; condylus lateralis ile condylus medialis arasındaki çukurdur.
facies poplitea femoris
Femu-run alt ucunun arka yüzüdür.
Femurun ön tarafında bulunan ve patellaya bakan yüze fasies patellaris denilir.
Condilus medialisin dış kısmında epicondilus medialis
condilus lateralisin dış kısmında ise epicondilus lateralis bulunur.
Patella (diz kapağı kemiği)
Patella (diz kapağı kemiği); iskeletteki en büyük sesamoid (susamsı) kemiktir. Diz ekleminin önünde yer alan bu küçük kemik, uyluk kemiğinin alt ucuyla eklemleşir. Patella, musculus quadriceps femoris’in tendonu (lig. patellae) içinde yer almaktadır. Lig. patellae (uyluk ön bölgesinde yer alan dört başlı kasın tendonu); patella’nın üzerinden geçip, tibia’nın tuberositas tibiae’sına yapışır.
Bacak kemikleri; bacağın alt bölümündeki iki uzun ve paralel kemiğe verilen isimdir. içte ve daha kalın olanı Tibia (kaval kemiği), dışta ve daha ince olanı ise fibula (kamış kemik) dır.
Tibia
Tibia’nın üst ucu yani extremitas proksimalisi daha geniştir ve femur’un kondülleri, menisküsler ve patella ile eklem yapar. Üst yüzün tümüne facies articularis superior denir. Bu yüzde femur’un kondilleri ile eklem yapan iki kondil bulunur. Bunlardan içtekine condylus medialis dıştakine condylus lateralis denir. Her iki yüzün birbirine yakın kısımlarında tuberculum intercondylare mediale ve laterale denilen birer çıkıntı bulunur. Üst yüzün arka kenarına daha yakın olan bu iki çıkıntıya birden eminentia intercondylaris denilir. Bu çıkıntıların önünde ve arkasında diz ekleminin iç bağları ve meniskusların uçlarının tutunduğu pürtüklü sahalar bulunur.
Bunlardan öndekine area intercondylaris anterior, arkadakine ise area intercondylaris posterior denilir.
Üst ucun ön yüzündeki kabartıya tuberositas tibia denir. Buraya m. quadriceps femoris’in tendonu olan lig. patella yapışır.
Dış kondilin arkasında fibula ile eklem yapan yüze facies articularis fibularis denir.
Tibianın gövdesi üç kenara ve dolayısıyla üç yüze sahiptir. Ön kenar (margo anterior) oldukça keskindir ve deri altında hissedilir. margo medialis içe bakar, margo interosseus ise fibuladaki aynı isimli kenara bakar. İki kenar arasında membrana interossea cruris bulunur.
Extremitas distalis’in iç yanında aşağı doğru uzanan çıkıntıya malleolus medialis denilir. Deri altıda kolaylıkla hissedilir A.tibialis posterior’un pulsasyonu, malleolus medialis’in arkasında alınır. Malleolus medialis’in dış yüzündeki eklem yüzü talus ile eklem yapar.
Alt ucun alt yüzündeki eklem yüzüne facies articularis inferior denir. Bu yüz trochlea tali ile eklem yapar.
Tibia’nın alt ucunun dış yüzündeki incisura fibularis denilen çentik fibula ile eklem yapar.
Tuberositas tibiae; lig. patellae (m.quadriceps femoris’in tendonunun) tutunduğu kabarıntıdır. Malleolus medialis; tibia’nın alt ucunun iç tarafından aşağıya doğru uzanan kalın çıkıntıdır. Bu çıkıntının arka yüzündeki suçlusu malleolaristen, M.tibialis posterior’un tendonu geçer.
Fibula (kamış kemiği):
Bacağın arka dış tarafında bulunan ince uzun bir kemiktir. Üst ucuna caput fibulae denir. Başın iç yüzünde tibia ile eklem yapan bir eklem yüzü vardır.
Fibulanın üst ucu diz eklemine katılmaz. Fakat alt ucu ayak bileği ile eklem yapar. Caput fibulae’dan sonra gelen dar kısma collum fibulae denir. Corpus fibulae’nın margo anterior, margo posterior ve margo interosseus olmak üzere üç kenarı vardır.
Margo interosseus’una membrana interossea tutunur. Corpus fibulae’nın facies lateralis, facies medialis ve facies posterior olmak üzere üç yüzü vardır.
Fibulanın alt ucuna malleolus lateralis denir. Bu çıkıntı deri altında kolaylıkla hissedilir.
Malleolus lateralis’in iç yüzündeki eklem yüzü talus ile eklem yapar. Bu eklem yüzüne de facies articularis malleoli lateralis denir.
Ossa pedis:
Ayak iskeletinde 26 kemik bulunur.
Bunların 7 tanesi ayak bileği kemikleri (ossa tarsi),
5 tanesi ayak tarağı kemikleri (ossa metatarsi) ve
14 tanesi de ayak parmak kemikleri (ossa digitorum pedis)’dir.
Ossa tarsi
Ayak bileğini oluşturan 7 kemik, iki sıra halinde dizilmişlerdir. Proximal sırada talus ve calcaneus bulunur.
Distal sırada içten dışa doğru os cuneiforme mediale, os cuneiforme intermedium, os cuneiforme laterale ve os cuboideum bulunur.
Os naviculare ise iki sıra arasında ve iç tarafta bulunur.
• Talus:
Ayak bileğinde calcaneus’tan sonraki en büyük kemiktir. Ayak bileği kemiklerinin en üst kısmında bulunur. Üst yüzü tibia ve fibulanın birlikte oluşturduğu çatala girer ve bu kemiklerle eklem yapar. Alt yüzü calcaneusla eklem yapar. Ön kısmı ise os naviculare ile eklem yapar.
Talus üç kısımda incelenir, caput tali, collum tali, ve corpus tali.
Caput tali öne ve içe doğru uzanır. Ön yüzündeki eklem yüzü os naviculare ile eklem yapar.
Corpus tali, talusun arka kısmıdır. Üst yüzü makara şeklindedir ve trochlea tali adını alır.
Corpus tali ile caput tali arasındaki dar kısma collum tali denir. Talusun alt yüzünde calcaneus ile eklem yapan üç tane eklem yüzü bulunur.
• Calcaneus
Yerle temas eden tek tarsal kemiktir. Sadece talus ve cuboideum ile eklem yapar.
Topuk çıkıntısını oluşturan calcaneus’un arkasındaki çıkıntılı kısma tuber calcanei denir. Buraya bağlar tutunur. Achilles tendonu calcaneusa tutunur.
Calcaneus’un iç yüzünün üst kenarında bulunan çıkıntıya sustentaculum tali denir. Bu çıkıntının altındandaki oluktan m.flexor hallucis longusun tendonu geçer.
Kırık olgularının en çok görüldüğü tarsal kemiktir.
• Os naviculare:
Ayak bileği kemiklerinin proximal ve distal sıraları arasında iç tarafta bulunur.
Arka yüzü konkavdır ve caput tali ile eklem yapar.
Ön yüzü konvekstir ve 3 cuneiform kemik ile eklem yapar.
• Os cuboideum:
Ayak bileğinin ön dış tarafında bulunur. Ön ucu ayak tarağı kemikleri ile arka yüzü calcaneus ile eklem yapar. İç yüzü os cuneiforme laterale ile eklem yapar.
• Ossa cuneiformia:
Kama şeklinde kemikler olup 3 adettir. İçten dışa doğru os cuneiforme mediale,
os cuneiforme intermedium ve
os cuneiforme laterale diye isimlendirilir.
Os cuneiforme mediale en büyüğü, os cuneiforme intermedium en küçüğüdür.
• Ossa metatarsi:
Elde olduğu gibi ayakta da 5 adet tarak kemiği vardır. Bunlar içten dışa doğru romen rakamlarıyla I.-V. metatars olarak isimlendirilir. İnce ve uzun kemikler olan metatarsların iki ucu bir gövdesi vardır.
Metatarsların proximal uçlarına basis metatarsi gövdelerine corpus metatarsi, distal uçlarına caput metatarsi denir.
Ayak tabanına bakan yüzleri konkav, ayak sırtına bakan yüzleri konvekstir.
• Ossa digitorum pedis:
Ayak başparmağında 2 adet diğer parmaklarda 3 er adet olmak üzere toplam 14 tane falanks bulunur.
Falanksların birinci sırasına phalanx proximalis,
ikinci sırasına phalanx media,
üçüncü sırasına phalanx distalis denir. Baş parmakta phalanx media yoktur.
Her bir falanksın iki ucu ve bir gövdesi vardır.
Proximal uçlarına basis phalangis
gövdelerine corpus phalangis, distal uçlarına caput phalangis denir.
Ossa membri inferioris
-Cingulum membri inferioris Os coxae (pelvicum)
Pelvis iskeleti
Pelvis çapları
Pelvis iskeletinin pozisyonu Kadın ve erkek pelvis iskeletleri
-pars libera membri inferioris Femur (os femoris)
Patella
Ossa cruris (bacak kemikleri)
ossa pedis (ayak kemikleri)
Ossa tarsi
Ossa metatarsi
Ossa digitorum (ayak parmak kemikleri)
Yorumlar
Yorum Gönder